Nascholing Zuid-Afrika

Samenwerken aan duurzame inzetbaarheid; werk als waarde

Een nascholing in Zuid-Afrika voor bedrijfsartsen, arbeidsdeskundigen en alle professionals die zich bezig houden met duurzame inzetbaarheid; 3 t/m 6 november 2025.

Inclusief voorbereidende bijeenkomst en afsluitende bijeenkomst is deze cursus voor bedrijfsartsen geaccrediteerd met 31 punten!!

Download hier de brochure!

Introductie nascholing

In 2025 organiseert Occure weer een nascholing naar Zuid-Afrika. Net als in 2024, toen organiseerde Occure een studiereis naar Zuid-Afrika met als thema duurzaamheid en ondernemerschap. Het was de tweede keer na Covid. Wat heeft Covid betekend voor Zuid-Afrika? Wat deden werkgevers? En hoe is het Hugo Tempelman sindsdien vergaan, de oprichter van Ndlovu Medical Centre die we al eerder bezochten?

Het programma voor 2025 volgt. Het onderstaande programma van 2024 is een indicatie van wat te verwachten.

Deze studiereis zal alle deelnemers veel nieuwe inzichten op het gebied van duurzaam ondernemerschap brengen.

Duurzaam ondernemerschap

Occure verwacht dat de komende jaren andere vragen uit de markt zullen komen met betrekking tot inzetbaarheid. Deregulering en een toenemende focus op de regie door de werkgever zullen het landschap voor de professional complexer maken. De nieuwe uitdagingen die dit oplevert vragen om ondernemerschap, met daarin een belangrijke plek voor duurzame inzetbaarheid.

In onze huidige praktijk zien we een scala aan niet-medische factoren die leiden tot een verlies van inzetbaarheid. Een aanpak die gericht is op duurzame inzetbaarheid vraagt daarom om meer dan medisch handelen en een intensievere samenwerking tussen disciplines. Dat maakt het voor iedere professional essentieel om te weten hoe je je eigen values integreert in je data. Maar ook om te weten: met welke waarden onderscheiden we ons in de markt van gezondheid en inzetbaarheid? En wat houdt onze onderneming profitable?

In de prachtige omgeving van Wildwood Venue gaan we op bezoek in een land dat ons verrassend veel te leren heeft op het gebied van duurzame inzetbaarheid en ondernemerschap. Deze cursus biedt handvatten aan iedere arboprofessional die werkzaam is op het raakvlak van gezondheid en inzetbaarheid en zijn of haar ondernemerschap wil ontwikkelen; ongeacht of men werkzaam is als zelfstandige of in loondienst.

Inhoud van de cursus

Deze nascholing biedt een uitermate gevarieerd programma voor bedrijfsartsen, arbeidsdeskundigen en overige arboprofessionals, waarbij theorie vooral ook afgewisseld wordt door de indrukwekkende praktijk. Je ziet bevlogen mensen aan het werk en bezoekt leuke en leerzame werkplekken.

De rol van de professional als expert, coach, adviseur en aanjager staat in deze cursus centraal. Maar ook als mens neem je de nodige niet meer uit te wissen indrukken mee naar huis. Daarnaast leer je je collega ́s op een andere manier beter kennen. Al met al een nascholing die je niet wilt missen!

Ndlovu Medical Centre als inspiratiebron

Tijdens de cursus staat Ndlovu Medical Centre centraal. Hugo Tempelman, ondernemer pur sang en oprichter van Ndlovu Care Group, neemt ons mee in de complexe wereld van zijn organisatie. We bezoeken de verschillende projecten van Ndlovu en krijgen de kans dieper in te gaan op de manier waarop de organisatie zich ontwikkelde.

Wat komt er tijdens de nascholing aan bod?

de theorie en praktijk rondom duurzame inzetbaarheid en persoonlijk ondernemerschap vanuit een werkgevers- en werknemersperspectief;
de nieuwste maatschappelijke ontwikkelingen en trends in werken en het behoud van werkvermogen en duurzame inzetbaarheid;
een best practice van persoonlijk ondernemerschap en hoe dit in te zetten in de eigen werkzaamheden aan de hand van de praktijkvoorbeelden;
een best practice van een groeimodel voor duurzame inzetbaarheid en hoe je succes boekt door het maken van een overgang van tertiaire naar primaire preventie;
een best practice van het bereiken van een duurzaam succes met een mix van een vraaggestuurde en een valuegerichte benadering. Hoe blijf je gericht op een hoger doel met een financieel succes als uiteindelijke pay off?

Het programma van de nascholing

Maandag:

Duurzame inzetbaarheid, de sociale context

In Nederland heeft de vergrijzing een grote invloed op het arbeidsproces en daarmee ook op de duurzame inzetbaarheid van medewerkers. In Zuid-Afrika zijn de kaarten anders geschud.

Enkele cijfers:
Zuid-Afrika heeft 48-50 miljoen inwoners; 53% van de totale bevolking leeft beneden de $1,25 per dag armoede grens en 48% van de Zuid-Afrikanen is jonger dan 18 jaar. De Gini-coëfficiënt van Zuid-Afrika is 0,72. De HIV prevalentie in de bevolkingsgroep van 15-49 jaar is 18-20 % (in de subgroep 30-34 jaar: 34.7% vrouwen, 25,8% man HIV-positief). In totaal zijn zo’n 5.9-7,2 miljoen Zuid-Afrikanen HIV-positief, er zijn ongeveer 1000 HIV gerelateerde doden per dag en 1900 nieuwe infecties. Het totaal aantal HIV wezen is nu ongeveer 2 miljoen; woonachtig in een omgeving met zwakke sociale voorzieningen, slechte scholing in de townships en hoge criminaliteit. Daarnaast is Zuid-Afrika het land met een torenhoge Tuberculose prevalentie.

Toch heeft Zuid-Afrika een positieve GDP (Gross domestic product verwijst naar de marktwaarde van alle geproduceerde goederen en diensten in een land in een bepaalde periode; het wordt vaak gezien als een maat voor de standaard van leven van een land) van ongeveer 3% in 2010 en is het toegetreden tot de opkomende groei-economieën ter wereld; de BRIC landen. (De term BRIC is een afkorting van de landen Brazilië, Rusland, India en China. De term werd voor het eerst duidelijk gebruikt in een proefschrift over de investeringsbanken van Goldman Sachs. Het belangrijkste punt in dit document uit 2003 was de argumentatie dat de BRIC’s zich zeer snel ontwikkelen en rond het jaar 2050 de meeste van de huidige rijkste landen van de wereld zullen hebben ingehaald. Als gevolg van de populariteit van de thesis over Goldman Sachs, werden de termen BRIC en BRICM (inclusief Mexico) uitgebreid met de termen BRICS (inclusief Zuid-Afrika (South Africa)) en BRICET (inclusief Oost-Europa (Eastern Europe) en Turkije) en werden deze termen algemenere marketingtermen wanneer men het over deze groeiende economische markten heeft.

Dit is een hele andere situatie dan in Nederland. Wat is hiervan de impact op zaken doen, de bedrijfsgeneeskunde en de inzetbaarheid van werknemers in een arbeidsmarkt die gekenmerkt wordt door schaarste in vele beroepsgroepen en een ‘braindrain’ naar het buitenland?

Leerdoelen
De cursisten nemen kennis van:

De huidige economische stand van zaken in Zuid-Afrika: groei of teneergang?
De invloed van de sociale achterstand in de te verwachten dienstenlevering
Een best practice, een groeimodel voor de overgang van tertiaire naar primaire prevenite
Medisch zaken doen in een township; duurzaam ondernemerschap en onderscheidende values
Hoe maak je duurzaam ondernemerschap profitable?

Programma
Docent: Hugo Tempelman
09.00-10.30 De situatie rondom HIV/AIDS en Tuberculose in Zuid-Afrika: een update
Een medische praktijk in een township. Waar begin je aan?
10.30-10.45 Tea and scones
10.45-12.00 Een model van zorg in de gemeenschap: Het Ndlovu Care Group Model
12.00-12.30 Discussie, wat is toepasbaar op de Nederlandse situatie?
12.30-13.15 Pauze en reistijd
13.15-16.30 Bezoek aan Ndlovu Medical Centre in Elandsdoorn een zorgsysteem in de gemeenschap voor gezondheid, kinderzorg en gemeenschaps ontwikkeling (www.ndlovucaregroup.com)

Dinsdag:

Duurzame inzetbaarheid, de werknemer én werkgever

Niet alleen de werkgever maar ook de werknemer is verantwoordelijkheid wanneer het gaat om duurzame inzetbaarheid.
Het actief aanspreken van de werknemer op zijn verantwoordelijkheden tav ziekte en gezondheid vereist een open relatie en communicatie. Dit vergt nogal wat van een leidinggevende en zijn leiderschapstijl op alle niveaus. Er is een visie nodig en bevlogen ambassadeurschap. Indien er geen buy-in/gedrevenheid van de afdelingschef of de CEO is, is de werkvloer ook niet gemotiveerd om de problematiek op te pakken. Met name bij het nemen van de bedrijfsmatige verantwoordelijkheden voor chronische ziekten zoals HIV, Tuberculose, Hypertensie, Obesitas en Cardio-vasculaire ziekten en de daarbij behorende risico factoren, is de verantwoordelijkheid van de werkgever net zo groot als die van de werknemer. In een land als Zuid-Afrika waar HIV/AIDS en Tuberculose niet alleen een ziekte zijn, maar een grote maatschappelijke rol spelen, is het verleggen van de grens van verantwoordelijkheden naar de potentiële cliënt een belangrijke taak. Scholen, bedrijven, religieuze organisaties, traditionele organisaties spelen daar een grote rol in. Daarbij spelen werkgevers een rol op het gebied van voorlichting (IEC), destigmatisatie (Open communicatie en accepteren van HIV onder de werknemers), een gerichte aanpak (HIV op de werkplek: preventie en/of behandeling) en de zorg voor de gemeenschap waar de werknemer vandaan komt. Medewerkers komen vaak uit gemeenschappen met een ‘resource poor setting’ achtergrond, met een zwakke medische infrastructuur en gezondheidszorg die voor een taak staan waar ze totaal niet voor zijn opgewassen.

Leerdoelen
De cursisten nemen kennis van:

De problematiek van HIV/AIDS en Tuberculose in Zuid-Afrika
HIV/AIDS op de werkplaats: wie heeft welke verantwoordelijkheid?
Stigmatisering en de hierdoor ontstane schade
Hoe de werknemer te mobiliseren in de strijd tegen HIV/AIDS?
Hoe het model van zorg, nodig voor HIV/AIDS, door te vertalen naar andere chronische ziekten die een rol kunen spelen binnen een organisatie?
Community Health Care: wat is de rol van de organisatie?
Een best practise, van een vraag gestuurde naar value gerichte benadering. Van korte naar lange termijn successen. Hoe bereiken we een duurzaam succes?

Programma
Docent Hugo Tempelman
09.00-10.30 Workplace programs, een revolutie in Zuid-Afrika veroorzaakt door HIV/AIDS: verschuiving van Occupational Health naar Workplace Wellness programs
10.30-10.45 Tea and scones
10.45-12.00 De werknemer en zijn verantwoordelijkheid, stigma, preventie en behandeling. HIV testing: vrijwillig of opt-out?
Shift in Government: van ontkenning naar opt out
12.00-12.30 Discussie and evaluatie: vertaling naar de Nederlandse situatie
12.30-13.15 Pauze
13.15-16.30 Interviews met ervaringsdeskundigen
– Sheila Ngomane: HIV positief, tien jaar onder behandeling en haar beroep gemaakt vanuit haar ziekte: van HIV positief patiënt naar HIV counsellor
– Hertbert Bolotini: HIV positief, keuze tussen traditionele arts en westerse geneeskunde: overleefd en nu vader van drie HIV-kinderen. Ook van beroep HIV counsellor
– Lettie Msiza: Full blown AIDS in 2006. In ziekenhuis werd haar verteld om thuis te gaan sterven: 2011: 5 jaar op ARV’s, undetectable en moeder van twee kinderen en een baan als datacapturer

Literatuur:

A Model for Integrated Health, Child and Community Care in South Afrcia. HA Tempelman, M Slabbert et al 2010 VU University Press

Woensdag:

Duurzame inzetbaarheid, de werkgever

Anglo American is een van de grootste mijncoöperaties in Zuid- en zuidelijk Afrika. Een bedrijf met meer dan 65.000 werknemers heeft reeds zeer vroeg haar taak in de strijd tegen HIV/AIDS opgepakt door te berekenen dat behandelen niet alleen de enige humane keuze is maar ook economisch voordeliger is dan het lijdzaam toe moeten zien op de verliezen in productiviteit, een hoog ziekteverzuim en overlijden, hoge kosten voor recruitment en hertraining.

Anglo American heeft wereldprijzen ontvangen rondom hun liberale programma waarbij zij niet alleen de verantwoordelijkheid voor de behandeling van de werknemers op zich genomen hebben maar ook die van de familieleden. Anlgo American staat bekend om zijn hoge kwaliteit bedrijfsgezondheidszorgprogramma’s in de mijnindustrie en heeft een zeer efficiënte geïntegreerde aanpak.

Leerdoelen
De cursisten nemen kennis van:

HIV/AIDS op de werkplek; verantwoordelijkheid van de werkgever
Introductie to Anglo American’s Workplace program: integratie van bedrijfsgezondheidszorg en HIV/AIDS en Tuberculose preventie, zorg en behandeling.
The Health Source, een geïntegreerd elektronisch management systeem: meer dan een Patiënt information System alleen. Hoe values te vertalen in harde data in het dashbord van de manager?
De verantwoordelijkheid van de werkgever in de gemeenschap: Bhubezi Community Health Centre; community outreach beyond the workplace
Bezoek aan een open cast coal mine

Programma
07.30 Vertrek naar Anglo Coal Highveld Hospital Witbank
Docent Dr Jan Pienaar, Anglo Coal (Jan Pienaar sprak eerder ook op de NVAB-dagen)
09.00-10.45 Anglo Coal Worplace program: integratie van bedrijfsgezondheidszorg en HIV/AIDS en Tuberculose zorg en preventie.
10.45-11.00 Tea and scones
11.00-12.00 The Health Source: meer dan een Electronic Health Record
12.00-12.30 Discussie, vertaling naar de Nederlandse situatie
12.30-13.15 Pauze
13.15-16.30 Bezoek aan Witbank High Steel Hosp: geïntegreerde preventie, zorg en behandeling van Primary Health Care, bedrijfsgeneeskunde, revalidatie en HIV/AIDS Tuberculose. Bezoek aan een open cast coal mijn in Witbank

Donderdag:

Duurzame inzetbaarheid, de arboprofessional

De ontwikkeling van een Workplace Wellness Program in Zuid-Afrika is een grote exercitie want niemand weet goed welke kant men op moet gaan. Rondom Occupational Health en de wetgeving voor bepaalde industrieën (mijnen, staal etc) zijn er goede reglementen en zijn alle indicatoren in plek. Maar als we praten over chronic disease management en TB/HIV/AIDS op de werkplaats is er geen regelgeving.
In de onderhandelingen tussen industrie (ArcelorMittal) en provider (Ndlovu Care Group) is een interessante discussie ontstaan over wat willen we bereiken, wat is bereikbaar en wat kunnen we ons voor de medewerkers als verantwoordelijkheid op de nek nemen.

Een geven en nemen groeit uit tot Hola!Health; een workplace program met een Wellness tintje, waarbij de duurzame verantwoordelijkheden verdeeld zijn tussen provider, employer en employee.

Leerdoelen

NCG Workplace program: van concept tot implementatie
Profit of non-profit: Verschil in benadering tussen een community program en een worplace program
De balans opmaken: heeft een interventie program voor HIV/AIDS een impact op ziekteverlof, afnemende productiviteit en personeelsverloop
Workplace program: met en zonder toegang tot behandeling: ethisch dilemma
Alleen HIV/AIDS of ook preventie en zorg voor andere chronische ziekten

Programma
Docent: Hugo Tempelman
09.00-10.30 Ndlovu Care Group en het WoW program Workplace Wellness Program bij Arcelor Mittal: van concept tot implementatie
10.30-10.45 Tea and scones
10.45-12.00 NCG-AM Hola!Health: Resultaten na een jaar pilot program
12.00-12.30 Discussie: van Pilot project naar implementatie voor 8000 werknemers op 5 verschillende sites
12.30-13.15 Pauze
13.15-16.00 Wat is onze rol als arboprofessional?
Workshop onder begeleiding van Carlita Rossou: hoe vertalen we de indrukken en informatie die we de afgelopen dagen aangeboden hebben gekregen in concrete acties voor onszelf als professional in de Nederlandse situatie.
16.00-17.00 Evaluatie cursus

Over de docent:

Lees hier wat eerder werd geschreven in het FD.

Lees hier wat eerder werd geschreven in de NRC.

Literatuur:

Steven Covey: de 7 eigenschappen van effectief leiderschap.
Steven Covey: de achtste eigenschap.
Steven Covey: prioriteiten.
Jos Wildershoven, het rendement van gezondheidsmanagement. Arbo Magazine, nummer 6 juni 2010
NPR 6070, Nederlandse praktijkrichtlijn. Sturen op duurzame inzetbaarheid van medewerkers.
Klasien Horstman, de moraal van vitaal en bevlogen. TBV 19/nr1/januari 2011

Locatie
Wildwood Venue Groblersdal

Kosten
De tarieven voor deze nascholing worden binnenkort bekendgemaakt.

Partnerprogramma
Sowetotour, bezoek projecten Elandsdoorn, boottochtjes Olifantrivier, Loskopdam, golf, bezoek aan Kwandebele kunstenaressen met workshop.
Definitief programma wordt in overleg met de deelnemers vastgesteld.

Aanvullend (facultatief) programma
Vanaf vrijdag organiseren we voor de liefhebbers nog een aanvullende trip. (het hieronderstaande programma is nog onder voorbehoud)

Vrijdag:

Vertrek naar game-reserve (in Thornybush). Op weg hierheen genieten van de prachtige uitzichten en plekjes onderweg. ’s Avonds op gamedrive op zoek naar de BIG 5; Olifant, Leeuw, Buffels, Neushoorns en Luipaard.

Zaterdag:

In de ochtend en avond weer op gamedrive, tussendoor relaxen aan zwembad, of toch meer actief bushwalk of andere activiteit.

Zondag:

In de ochtend laatste gamedrive. Hierna op weg naar Hazyview. Later in middag mogelijk te relaxen of activiteit (wildwaterkano, quadbiken, golf). We verblijven 3 nachten in Hazyview.

Maandag:

Bezoek aan de Blyde Rivier Canyon.
Genieten van de meest mooie uitzichten, met als absolute hoogtepunten Gods Window, Bourcke’s Luck Potholes en de 3 Rondavels.
De Blyde River Canyon is een van de meest spectaculaire canyons in Afrika en zijn rotsen rijzen vaak 600-800 meter boven de rivierbedding uit. Vanuit het uitkijkpunt Three Rondavels viewpoint, heeft u een onvergetelijk uitzicht op drie spiraalvormige rotspunten, die uit de verder weg gelegen canyonwand rijzen.
Ook vindt u in dit gebied de Bourke’s Luck Potholes, een fenomeen door de erosie van de samenkomende rivieren Blyde River en Treur River ontstaan. U zult versteld staan van wat de natuur hier gevormd heeft en ook diverse andere uitkijkpunten, zoal Wonder View, Gods Window en the Pinnacle, die verder zuidwaarts langs de Treur rivier liggen, bieden u weer de meest spectaculaire uitzichten.

Dinsdag:

Relaxen of activiteiten (wildwaterkano, quadbiken, golf, hiken etc.).

Woensdag:

Bezoek aan wereld beroemde Kruger National Park.

Donderdag:

Terug richting Johannesburg en naar Amsterdam.
Afhankelijk van vertrektijd eventueel nog relaxen of bv. bezoek aan Pretoria te brengen.

Programma en kosten nog onder voorbehoud.

Natuurlijk is er ook nog de mogelijkheid om deze trip te combineren met een verdere rondreis door zuidelijk Afrika.

Aanvullende gegevens

Er is in april geen tijdsverschil, hetgeen betekent dat er geen sprake is van jetlags.
We zullen nog adviezen ten aanzien van te boeken vluchten geven.
Tarieven vluchten: rond € 900 (rechtstreeks met KLM, ook goedkoper te krijgen met andere maatschappijen)
Vaccinaties: officieel wordt DTP en hepatitis-A geadviseerd.
Malaria: voor info klik hier
Valuta: Zuidafrikaanse Rand. Je kunt gewoon pinnen bij aankomst op vliegveld.
Alle tarieven zijn excl. BTW.

Voor aanmelden of vragen: info@occure.nl